De Esscheplaat

Geschiedenis

De Esscheplaat bij Strijensas is een buitendijks gebied dat door opslibbing is ontstaan. In de 19e en 20e eeuw werd de plaat voornamelijk gebruikt als hakgriend oftewel wilgenakker. De wilgen werden aangeplant en regelmatig geknot om hun takken te oogsten. Deze takken werden gebruikt voor verschillende doeleinden, zoals de productie van manden, matten en vooral voor de waterbouw, waar de takken werden gevlochten voor damwanden en beschoeiingen.                                                                                                                        Na de afsluiting van het Haringvliet viel het getij grotendeels weg en werden de vloedbossen een soort statisch moeras en veranderden in opgaand wilgenbos. Er staan nog voormalige griendketen waar de griendwerkers schuilden en vaak ook overnachtten. De keten Koosje en Hannes zijn gerestaureerd en kunnen tijdens een begeleide excursie soms bezocht worden. De platen waren gesloten voor het publiek en er werd alleen wetenschappelijk onderzoek gedaan.

Oeverlanden Hollands Diep

Sinds zo’n 15 jaar maakt de Esscheplaat deel uit van het nieuwe natuurgebied  ‘Oeverlanden Hollands Diep’. De polders Alberts- en Pieter en Leendertspolder werden teruggegeven aan de natuur en zo ontstond een buitendijks natuurgebied met getijdeninvloed van bijna 300 ha. De Oeverlanden zijn onderdeel van ‘Deltanatuur’ het samenwerkingsverband van Provincie, Waterschappen en natuurorganisaties. Deltanatuur streeft ernaar om in het verstedelijkte West Nederland 300ha nieuwe natte natuur te ontwikkelen voor mens en dier en tegelijkertijd meer ruimte voor wateropvang te creëren. De Esscheplaat maakt deel uit van het grotere Natura 2000-netwerk, dat gebieden beschermt die van internationaal belang zijn voor kwetsbare flora en fauna. Wat het gebied zo uniek maakt, is de afwisseling van landschappen, van vochtige graslanden tot moerassige delen en oude wilgenbossen. Deze verscheidenheid zorgt voor een rijke biodiversiteit, met talloze plant- en diersoorten die in dit gebied gedijen.

Om de kwetsbare natuur te beschermen is een groot deel van de Esscheplaat afgesloten voor het publiek. Er is een wandelpad (laarzenpad) aangelegd dat met een trekpontje te bereiken is. Zo kunnen bezoekers genieten van de bijzondere natuur zonder dat de flora en fauna er onder lijden.

Natuurwaarden

Flora                                                                                                                                     

Door het kunstmatig hooggehouden waterpeil  komen er getijdenplanten als spindotter, aartsengel en bittere veldkers voor en langs de oevers van de slootjes en waterpartijen groeit het grote kattenkruid, terwijl in de schaduw van de wilgenbossen zeldzame varens en mossen te vinden zijn.

Insecten en amfibieën en vissen

Vlinders, bijen en libellen doen het hier goed, zoals het Oranjetipje en de Glazenmaker. Ook padden, kikkers en salamanders voelen zich hier thuis. De zeldzame Grote Modderkruiper is nog steeds te vinden in de waterlopen.

Vogels

Voor vogels is het een unieke habitat, afwijkend van het open landschap van de Hoeksche Waard. Er worden elk voorjaar tellingen verricht en daaruit blijkt dat er veel bijzondere soorten broeden zoals Gekraagde Roodstaart, Kleine Bonte Specht, IJsvogel, Nachtegaal, Havik, Koekoek, Bosrietzanger en Boomklever.

Zoogdieren

De zeldzame Noordse Woelmuis is dol op de natte biotoop van de Esscheplaat en kan goed zwemmen. Een bijzonder zoogdier dat vaak op de Esscheplaat wordt gezien, is de bever. Ze  laten duidelijke sporen van hun aanwezigheid na in de vorm van vraatsporen en burchten. Bevers bouwen dammen en burchten met takken, en hun activiteiten creëren dynamiek in het landschap door nieuwe watergangen te vormen. Ook de ontmoeting met een  ree is geen zeldzaamheid en sinds enkele jaren wordt de boommarter regelmatig gesignaleerd.

Behoud voor de toekomst

De Esscheplaat is een kwetsbaar gebied dat wordt beschermd onder de Natura 2000-richtlijnen. Deze bescherming is hard nodig, want hoewel het gebied een natuurlijke uitstraling heeft, is het zeer gevoelig voor veranderingen in het waterbeheer en de omgeving. De fluctuaties in het waterpeil door de nabijgelegen rivier zijn essentieel voor het behoud van de moerasgebieden en de biodiversiteit. In periodes van droogte kunnen de graslanden uitdrogen, wat schadelijk is voor de planten en dieren die afhankelijk zijn van vochtige omstandigheden.

De Esscheplaat is een verborgen parel langs het Hollands Diep, waar geschiedenis en natuur hand in hand gaan. Het gebied biedt een thuis aan een overvloed aan flora en fauna, van de karakteristieke wilgenbossen tot zeldzame vogelsoorten en insecten. De rijke biodiversiteit van de Esscheplaat is een voorbeeld van hoe natuurbehoud en historisch landgebruik kunnen samensmelten tot een waardevol natuurgebied dat de moeite waard is om te beschermen en te koesteren voor toekomstige generaties.